Resultaten: versuikerde eiwitten
Resultaten van De Maastricht Studie
Versuikerde eiwitten beschadigen bloedvaten
Nog duizenden deelnemers zullen door de molens van De Maastricht Studie gaan. Toch komen de eerste, voorlopige, resultaten van de studie naar buiten. Zo is er meer bekend over de invloed van versuikerde eiwitten op de bloedvaten.
Type 2 diabetes gaat gepaard met complicaties als hart- en vaatziekten en problemen met de ogen, nieren en zenuwen. De ziekte diabetes verdubbelt de kans op hart- en vaatziekten en is de belangrijkste oorzaak van blindheid. De laatste tijd wordt steeds duidelijker dat type 2 diabetes en enkele andere ziekten hand in hand gaan. Depressie en problemen met de longen, gewrichten, spieren, maag en darmen komen meer voor bij mensen met diabetes dan bij mensen zonder diabetes. Hoe dat kan, is één van de belangrijkste vragen waarop de wetenschappers van De Maastricht Studie een antwoord zoeken.
De antwoorden op deze vragen zijn belangrijk voor iedereen met en zonder diabetes. Hoe gedetailleerder de kennis over het ontstaan van deze ziektes en complicaties, hoe groter de kans op oplossingen. Bijvoorbeeld medicijnen die het ontstaan van type 2 diabetes, complicaties en bijkomende ziekten kunnen voorkomen of de gevolgen er van verminderen. Daarom vergelijken de onderzoekers van De Maastricht Studie de gezondheidstoestand van mensen met en zonder diabetes zo ontzettend uitgebreid. Dat is de reden waarom er net zoveel deelnemers met type 2 diabetes nodig zijn als andere deelnemers, 5000 in elke groep.
In grote lijn is duidelijk hoe type 2 diabetes ontstaat. Door ongezond eten en te weinig bewegen, komt meer suiker in het bloed dan nodig is en raakt de verwerking van die suiker ontregeld. De cellen in de spieren nemen onvoldoende suiker op en de suikerconcentratie in het bloed stijgt naar schadelijke hoogte.
De overtollige suiker moet ergens heen en plakt voor een deel aan eiwitten. Mensen met type 2 diabetes kennen dit fenomeen omdat hun arts regelmatig het HbA1c-gehalte van hun bloed controleert. Het HbA1c is een versuikerd eiwit. Dit ‘plakken’ van eiwitten gebeurt met alle eiwitten. De Maastricht Studie wil onder meer het precieze mechanisme achter de versuikering en de gevolgen daarvan achterhalen. Welke factoren spelen een rol? Hebben sommige mensen een genetische aanleg voor versuikering? Dit zijn enkele van de vragen waarop het antwoord nog ontbreekt.
Onderzoeker Marcelle van Eupen bekeek de invloed van versuikerde eiwitten op de bloedvaten van de eerste 862 deelnemers met en zonder diabetes. Ze vergeleek het gehalte aan versuikerde eiwitten in het bloed en de huid met de elasticiteit van de bloedvaten. Versuikerde eiwitten laten de huid fluoresceren, onzichtbaar voor het blote oog maar zichtbaar voor een speciale camera die De Maastricht Studie gebruikt.
Bloedvaten zijn elastisch doordat ze deels bestaan uit elastische eiwitten. Dankzij die rekbaarheid kan een bloedvat drukgolven die het hart veroorzaakt goed opvangen. Het bloedvat zet uit op het moment dat een drukgolf passeert. Iedereen kan dat zelf voelen in de vorm van de hartslag in de pols of hals. Als de elasticiteit afneemt, vangt het bloedvat drukgolven minder goed op en stijgt de bloeddruk.
Van Eupen ontdekte dat de bloedvaten minder elastisch zijn en de bloeddruk hoger is als er meer versuikerde eiwitten in het lichaam zitten. Zo vond ze een directe link tussen diabetes en afwijkingen in de bloedvaten die op hun beurt kunnen leiden tot hart- en vaatziekten.
De Maastricht Studie moet duidelijk maken hoe dit verlies van elasticiteit in zijn werk gaat en hoe dit tot hart- en vaatziekten leidt. Daarvoor zijn de gegevens van alle 10 duizend deelnemers nodig. Daarom is het zo belangrijk dat zoveel mogelijk mensen met type 2 diabetes tussen 40 en 75 jaar meedoen met De Maastricht Studie.