Diabetes en de hersenen

Resultaten van De Maastricht Studie

Diabetes en de hersenen
Mensen met diabetes voelen zich vaker neerslachtig. Dit overkomt hen twee keer zo vaak als mensen zonder diabetes. “Logisch”, hoor ik u denken. “Het is geen lolletje om chronisch ziek te zijn, daar word je somber van.” De werkelijkheid is echter veel ingewikkelder. Natuurlijk kunnen mensen neerslachtig worden omdat hun ziekte hen altijd weer plaagt. Echter, diabetes beïnvloedt ook de hersenen en dit kan het cognitief functioneren beïnvloeden en soms tot depressies leiden.

Drie onderzoekers, Thomas van Sloten, Fleur van Dooren en Peggy Spauwen promoveerden dit jaar op hun onderzoek naar onder meer de relatie tussen diabetes en de hersenen. Samen vonden ze de eerste aanwijzingen die zicht geven op de gemeenschappelijke oorzaak van diabetes, problemen met de cognitie (het denkvermogen) en depressies. Ze baseerden hun onderzoek op de vele metingen die de deelnemers van De Maastricht Studie ondergingen. Thomas van Sloten onderzocht de elasticiteit van bloedvaten. Deze neemt af als we ouder worden waardoor uiteindelijk schade aan de kleinste bloedvaatjes in de hersenen kan ontstaan. Van Sloten: “Naarmate we ouder worden neemt ook de kans op verminderd cognitief functioneren toe. We zien dat juist de groep ouderen die schade heeft aan de kleinste bloedvaatjes in de hersenen later klachten krijgt. Bij mensen met diabetes versnelt die veroudering en dat leidt waarschijnlijk tot een snellere beschadiging van de kleinste bloedvaatjes. Die beschadiging begint vermoedelijk nog voordat de mensen de diagnose diabetes krijgen. Hoe dit precies zit onderzoeken we met onder meer de MRI-scan en de echo’s van de bloedvaten die we van de deelnemers maken.”

Versuikerde eiwitten
Fleur van Dooren ontdekte dat versuikerde eiwitten in de huid vaker voorkomen bij mensen met een depressie. Versuikerde eiwitten ontstaan vanzelf als eiwitten te lang bloot staan aan een te hoog suikergehalte in het bloed. “We denken dat de hoeveelheid versuikerde eiwitten in de huid weerspiegelt wat er in de hersenen gebeurt”, aldus van Dooren. Mogelijk leidden de versuikerde eiwitten tot ontstekingsreacties in de bloedvaten waardoor de meest gevoelige kleine bloedvaatjes, in de hersenen, beschadigd raken. Peggy Spauwen keek naar versuikerde eiwitten in de huid en ontdekte dat mensen moeite met hun geheugen kunnen krijgen als er meer van de versuikerde eiwitten in de huid zitten. “We vermoeden ook nu dat deze versuikerde eiwitten beschadigen aan de kleine bloedvaatjes in de hersenen kunnen veroorzaken”, zegt Spauwen. Ze baseert haar onderzoek op onder meer de geheugentest die de deelnemers maakten. Haar onderzoek ging overigens alleen over de relatie tussen diabetes en het denkvermogen en niet over dementie. “Zelfs mensen die merken dat hun geheugen en denkvermogen afnemen en die minder scoren op onze tests worden niet allemaal dement”, zo stelt ze gerust.

Verloop ziekte
Iedereen voelt zich wel eens somber en heeft dan geen zin om er 100% voor te gaan, om gezond te eten of onze medicijnen elke dag goed te gebruiken. Zoals gezegd, dat overkomt iedereen en dus ook mensen met diabetes. Van Dooren ziet de gevolgen hiervan terug bij de deelnemers van De Maastricht Studie. Als mensen met diabetes zich somber voelen, kan het slechter gaan met hun ziekte. “Dit is waarschijnlijk het gevolg van zowel de psychische als de biologische gevolgen van de neerslachtigheid”, aldus de onderzoekster. Het onderzoek naar de relatie tussen onze hersenen en diabetes, levert nu al een belangrijke les voor zowel patiënten als hun artsen. Als de arts alerter is op verschijnselen van neerslachtigheid, kan hij zijn patiënt sneller helpen.