Op 2 en 3 november a.s. praten onderzoekers en clinici elkaar bij over de actuele ontwikkelingen en bevindingen op het gebied van diabetesonderzoek op de Annual Dutch Diabetes Research Meeting (ADDRM). Eén van de sprekers op de ADDRM 2023 is de ‘Maastrichtse’ Kristiaan Wouters: associate professor bij CARIM*, School for Cardiovascular Diseases. Kristiaan en het team van Interne Geneeskunde maken voor hun onderzoek onder andere gebruik van bloedsamples die verkregen zijn via De Maastricht Studie.
“We weten dat het hebben van een ontsteking - inflammatie - in het lichaam een belangrijke risicofactor is voor hart- en vaatziekten. We weten ook dat suikerhoudend eten en drinken zorgt voor pieken van glucose in het bloed. Wat wij ontdekt hebben, is dat er een relatie is tussen die glucosepieken en ontstekingen in het lichaam.”
In dezelfde bloedsamples ontdekte het team vervolgens de aanwezigheid van methylglyoxaal, afgekort tot MGO: een molecuul dat uit suiker wordt gevormd en dat een rol speelt bij het ontwikkelen van hart- en vaatziekten. De vraag die vervolgens beantwoord moest worden: kan de relatie tussen die suikerpieken en inflammatie ook bij de mens - deels - verklaard worden door de verhoging van dat MGO? “Er waren al allerlei experimentele aanwijzingen voor, maar het begint er steeds meer op te lijken dat MGO daar wel degelijk een rol bij speelt.”
Inflammatie is een grote riscofactor voor hart- en vaatziekten, voor diabetes en voor allerlei zogenaamde ‘welvaartziektes’. De heersende gedachte is dat als je de ontsteking kunt remmen, dat je ook de kans op het krijgen van dergelijke aandoeningen kunt verkleinen. Maar het remmen of zelfs platleggen van ontstekingen heeft één groot nadeel: ontstekingen in het lichaam zijn namelijk heel belangrijk voor ons afweersysteem. Kristiaan: “Zie een ontstekingsreactie als een soort verdediging van ons lichaam tegen bacteriën en virussen, denk aan covid. Remmen of platleggen van een ontsteking voorkomt wellicht hart- en vaatziekten en diabetes, maar het kan ook betekenen dat we veel vatbaarder worden voor andere ziektes. En dat is natuurlijk onwenselijk. De volgende stap kan zijn dat we gaan zoeken naar de mogelijkheid om een specifiek molecuul – MGO lijkt hier een goede kandidaat voor te zijn - heel gericht te remmen of plat te leggen. Het ontdekken hoe mechanismen werken bij mensen is en blijft ontzettend belangrijk. Er blijft nog zoveel te ontdekken, het zijn allemaal kleine stapjes. Elk stapje is belangrijk, elke conclusie roept weer nieuwe vragen op.”
* CARIM is één van de grootste onderzoeksinstituten op het gebied van hart- en vaatziekten in Europa. En één van zes schools van de Faculty of Health, Medicine and Life Sciences (FHML) van Universiteit Maastricht, ingebed in het Maastricht UMC+.